Essen
Essen to centralne miasto Zagłębia Ruhry, najludniejszego obszaru Republiki Federalnej Niemiec. Jest najważniejszym ośrodkiem przemysłowym i handlowym regionu. Swoje główne siedziby mają tam niemieckie firmy sektora metalurgicznego, maszynowego, środków transportu, chemicznego, elektrotechnicznego czy zbrojeniowego. Oprócz tego w Essen centrale mają znaczące instytucje finansowe i handlowe. W mieście odbywają się duże targi międzynarodowe i ważne sympozja instytucji naukowo-badawczych. To także miasto żyjące kulturą i dbające o swoją nie tylko górniczo-hutniczą spuściznę. Essen było Europejską Stolicą Kultury, a także Zieloną Stolicą Europy. Do najważniejszych zabytków miasta należą katedra z XI wieku, stara synagoga, była kopalnia Zeche Zollverein (wpisana na listę UNESCO), znane na całym świecie muzeum malarskie Folkwang oraz park Gruga powstały na bazie wielkiej wystawy ogrodnictwa. Są tu także: teatr operowy Aalto, teatr muzyczny Colosseum, teatr miejski Grillo i Filharmonia Esseńska.
W 1953 roku Rada Miejska w Essen podjęła uchwałę o objęciu opieką (patronatem) wszystkich byłych mieszkańców Zabrza, którzy wyemigrowali do Niemiec. Teraz Essen jest miastem partnerskim, z którym Zabrze utrzymuje bardzo mocne i ożywione kontakty. Dowodem tego jest duża materialna pomoc dla ogarniętej wojną Ukrainy, która z Essen poprzez Zabrze wysłana została do Równego.
Lista wcześniejszych i planowanych wspólnych przedsięwzięć jest niezmiernie długa i bogata. Obejmuje wszelkie dziedziny, od medycyny i restrukturyzacji przemysłu po kulturę i naukę poprzez wymiany doświadczeń, sympozja, konferencje, spotkania, wspólne akcje, targi czy festiwale. Mocne więzi utrzymywane są m.in. przez Śląskie Centrum Chorób Serca, Śląski Uniwersytet Medyczny, Politechnikę Śląską, organizacje udzielające pomocy społecznej, wspierające niepełnosprawnych i uzależnionych, szkoły, kluby sportowe, parafie, muzea, ośrodki kultury, zespoły muzyczne, grupy plastyczne. Szczególnie silna była i jest współpraca na polu rewitalizacji obiektów poprzemysłowych, pogórniczych i tworzenia z nich obiektów turystyki postindustrialnej. Niezwykle trwałe są też osobiste kontakty mieszkańców naszych miast. W Essen odbywają się np. Hindenburger Heimattreffen, czyli Spotkania Zabrzan mające już ponad 70-letnią tradycję.
W Essen od wielu lat funkcjonuje też Izba Zabrzańska, która w 2007 roku została uzupełniona o współczesną wizytówkę naszego miasta.
Od 2010 roku przedstawiciele Miasta Essen oraz esseńskich organizacji pozarządowych uczestniczą w organizowanych w Zabrzu międzynarodowych konferencjach z cyklu „Europejskie dobre praktyki na rzecz osób niepełnosprawnych”, a współpraca miast Zabrze i Essen oraz wymiana doświadczeń poszczególnych stowarzyszeń na rzecz osób niepełnosprawnych trwa już od 2003 roku.
29 września 2012 r. została podpisana umowa pomiędzy Miastami Zabrze i Essen o współpracy w sprawach komunalnych.11 września 2015 r. w Essen podpisana została umowa o partnerstwie miast Zabrze i Essen. Wówczas publiczności esseńskiej zaprezentował się Zabrzański Chór Młodzieżowy im. Norberta Grzegorza Kroczka „Resonans con tutti” oraz Załogowa Górnicza Orkiestra Dęta „Makoszowy”, która wystąpiła wspólnie z niemiecką Górniczą Orkiestrą Dętą „Ruhrkohle”. W ratuszu w Essen otwarto także wystawę prac laureatów 17. Międzynarodowego Festiwalu Rysowania w Zabrzu. Od 2015 roku młodzież zabrzańska uczestniczy w odbywającym się co roku Międzynarodowym Spotkaniu Młodzieży Miast Partnerskich Essen. Od 2016 roku młodzież z Zabrza bierze udział w Europejskiej Wystawie Sztuki Młodzieżowej w Essen.
W 2016 roku przedstawiciele Miasta Zabrze i miejskiej spółki ZBM-TBS uczestniczyli w wizycie studyjnej w Essen poświęconej tematyce zachowania i rewitalizacji zabytkowych osiedli robotniczych na przykładzie esseńskiego osiedla Margarethenhöhe.
W 2017 roku Essen było Zieloną Stolicą Europy. Odbyło się tam wówczas kilka konferencji branżowych na temat ekologii, ochrony klimatu, zrównoważonego rozwoju i budownictwa, w których uczestniczyli przedstawiciele Miasta Zabrze.
W 2018 roku Filharmonia Esseńska wystąpiła podczas koncertów w ramach 6. Międzynarodowego Festiwalu im. Krzysztofa Pendereckiego zorganizowanych w Kopalni Guido (koncert kameralistów) oraz w Domu Muzyki i Tańca w Zabrzu, a także w Filharmonii Krakowskiej.
Przedstawiciele Miasta Essen uczestniczyli w organizowanych w Zabrzu konferencjach branżowych na temat wymiany dobrych praktyk w dziedzinie turystyki, ochrony zdrowia i poprawy jakości powietrza, a także w wymianie doświadczeń w ramach koordynowanej przez Miasto Zabrze działalności Europejskiej Sieci „Miasta dla Dzieci”.
W sierpniu 2019 roku drużyna Rot-Weiss Essen uczestniczyła w rozgrywanym w Zabrzu Międzynarodowym Turnieju Piłki Nożnej Juniorów Starszych im. Ernesta Pohla. W styczniu 2023 roku w Essen Górnik Zabrze zagrał mecz towarzyski z Rot-Weiss Essen.
Miasto Essen, działające tam firmy i organizacje pozarządowe organizowały pomoc humanitarną, w tym leki, generatory prądu i żywność dla zaatakowanej przez Rosję Ukrainy, w szczególności Równego – miasta partnerskiego Zabrza w Ukrainie, gdzie trafiło kilkanaście transportów z pomocą humanitarną.
