Zmiany administracyjne na pocz. XX wieku

Kolejne starania o utworzenie jednej gminy o charakterze miejskim podejmowane były w Zabrzu na początku XX wieku. Tym razem zakończyły się one połowicznym sukcesem. Jego Królewska Mość Wilhelm II, zgodnie z dekretem z 20 lutego 1905 roku postanowił, że z dniem 1 kwietnia tegoż roku położone w powiecie zabrskim gminy wiejskie Stare Zabrze i Dorota, a także obszar dworski Zabrze przyłączone zostaną do gminy wiejskiej Małe Zabrze, która w przyszłości ma nosić nazwę Zabrze. Dodatkowo do nowo powstałej gminy włączono Kolonię C należącą do Zaborza i fragmenty obszaru dworskiego Zaborze graniczące z Kolonią C. Na mocy tego samego dekretu pozostałą część obszaru dworskiego Zaborze włączono do gminy wiejskiej Zaborze. Z kolei należące dotychczas do Starego Zabrza kolonie Gwozdek i Kuźnica przyłączono do Maciejowa, powiększając wydatnie jego obszar. Gminę Zabrze podzielono na 2 okręgi urzędowe: Zabrze-Północ i Zabrze-Południe. Granicę pomiędzy nimi stanowiła linia kolejowa Zabrze – Gliwice.

W chwili utworzenia, Zabrze liczyło 55 643 mieszkańców.

Stale wzrastała liczba mieszkańców w miejscowościach stanowiących dzisiejsze Zabrze. W niektórych z nich w ciągu ćwierćwiecza – pomiędzy 1885 a 1910 rokiem – wzrosła ponad czterokrotnie. W grudniu 1885 roku Biskupice liczyły 6858 mieszkańców, a cztery lata później, w grudniu 1910 roku – 15.244 mieszkańców.

W pozostałych miejscowościach było to odpowiednio:

• Dorota – 2852 mieszkańców;
• Kończyce – 1022 i 4441;
• Maciejów – 276 i 1381;
• Makoszowy – 1011 i 2735;
• Pawłów – 1810 i 5585;
• Zaborze – 12.675 – 27.065;
• Małe Zabrze – 6237;
• Stare Zabrze – 9835;
• Grzybowice – 840 i 372;
• Mikulczyce – 3764 i 14.170;
• Rokitnica – 1141 i 2848 mieszkańców.

Gmina Zabrze liczyła w 1910 roku 63.373 mieszkańców.

Rosnąca liczba ludności powodowała konieczność budowy nowych domów, a także całych osiedli. W 1903 roku huta „Donnersmarck” rozpoczęła budowę osiedla mieszkaniowego dla swoich urzędników i robotników. Domy dla urzędników postawiono przy obecnych ulicach Krakusa i P. Stalmacha, domy dla robotników – przy obecnych ulicach ks. N. Bończyka, Bytomskiej, Cmentarnej, Krakusa i F. Siedleckiego. W 1907 roku w Rokitnicy rozpoczęto budowę domów w kolonii Ballestremów. Przeznaczone one były dla górników kopalni „Castellengo”.