Definicje związane z rewitalizacją

Zrównoważona odnowa miast ( synonim do rewitalizacji)
dążenie do osiągnięcia i utrzymania zaspokojenia potrzeb środowiskowych współczesnych i przyszłych pokoleń. Prowadzenie działań przygotowanych pod względem instytucjonalnym, w sposób ekonomicznie uzasadniony, akceptowany społecznie, uwzględniający uwarunkowania lokalne i ponadlokalne.

Strategia zrównoważonej odnowy miast-rewitalizacji
działanie akcentujące się nie bezpośrednio na terenie zdegradowanym, ale na rezultacie, jaki chce się osiągnąć w rozwoju miasta. Związane jest z przeznaczeniem terenu i funkcją struktur przestrzennych wyznaczonych do danego obszaru w dokumentach planistycznych miasta. Przykładowo dotyczyć może inwestowaniu w zagospodarowanie przestrzeni na: terenach zieleni, terenach usług, terenach przemysłowych, terenach składów i magazynów, zabudowy mieszkaniowej, etc., korytarzy i węzłów aktywności przestrzennej, związanych z komunikacją, ekologią i .in.

Krajobraz
rozumie się przez to postrzeganą przez ludzi przestrzeń, zawierającą elementy przyrodnicze lub wytwory cywilizacji, ukształtowaną w wyniku działania czynników naturalnych lub działalności człowieka.

Walory krajobrazowe
wartości przyrodnicze, kulturowe, historyczne, estetyczno-widokowe obszaru oraz związane z nimi rzeźbę terenu, twory i składniki przyrody oraz elementy cywilizacyjne, ukształtowane przez siły przyrody lub działalność człowieka.

Krajobraz kulturowy
postrzegana przez ludzi przestrzeń, zawierająca elementy przyrodnicze i wytwory cywilizacji, historycznie ukształtowana w wyniku działalności człowieka.

Krajobraz priorytetowy
krajobraz szczególnie cenny dla społeczeństwa ze względu na swoje wartości przyrodnicze, kulturowe, historyczne lub estetyczno-widokowe i jako taki wymagający zachowania.

Dominanta krajobrazowa
obiekt o wiodącym oddziaływaniu wizualnym w krajobrazie.

Zabytek
obiekt (ruchomy lub nieruchomy) lub zespół obiektów stanowiący świadectwo epoki lub zdarzenia, mający wartość historyczną, naukową, kulturalną, artystyczną i podlegający ochronie prawnej.

Harmonia przestrzenna
działania mające na celu utrzymanie jednorodności, równowagi kompozycyjnej, tworzywa zabudowy oraz związków z otaczającym środowiskiem, w tym: zachowania właściwych proporcji, wzajemnych relacji kształtów, barw i faktur, materiałów, rozplanowania funkcji terenu, w celu zaspokojenia potrzeb użytkowników z poszanowaniem wartości artystycznych, kulturowych i środowiska.

Renowacja
działania odnowienia, odświeżenia. W budownictwie dotyczyć może elewacji budynku, dachu lub innego elementu budynku.

Restauracja
w odniesieniu do architektury, zespół działań zmierzających do przywrócenia uszkodzonej lub zmienionej budowli, jej pierwotnej formy architektonicznej, przywrócenia wartości artystycznej i użytkowej.

Rewaloryzacja
działania konserwatorskie, mające na celu przywrócenie wartości użytkowych i ekspozycję dziedzictwa kulturowego zabytków architektury, jak i zespołów urbanistycznych.

Rehabilitacja
działania inwestycyjne podejmowane w osiedlach mieszkaniowych, często z wielkiej „ płyty”, obejmujące poprawę warunków życia mieszkańców przez rekompozycję, sanację czy rekonstrukcję.

Restrukturyzacja
działania mające na celu zagospodarowanie terenów zurbanizowanych oraz nadanie im nowych funkcji społecznych i gospodarczych.

Rekonstrukcja
działania mające na celu przebudowę i wprowadzenie nowych elementów do istniejącej zabudowy przy zachowaniu układów przestrzennych i parcelacyjnych oraz skali istniejącej zabudowy tak, jak tego wymaga charakter i wartość historycznego zespołu zabudowy; przebudowa lub rozbudowa układów ulicznych i infrastruktury technicznej; podniesienie jakości przestrzeni publicznych poprzez : renowację nawierzchni, oświetlenia, zadbanie o jakość zieleni i małej architektury; uzupełnienia aranżacji przestrzennej, placów, ulic i wnętrz kwartałów.

Restytucja
działania polegającego na przywróceniu autentycznej substancji w przypadku istnienia rozproszonej zabudowy historycznej w zespole zabudowy na podstawie istniejącej ikonografii oraz innych dokumentów na w pełni odtworzenie niedokończonych założeń urbanistycznych, czy budynków.

Rekompozycja
działania mające na celu przywrócenie walorów kompozycyjnych, wtedy gdy oczyszczenie jest niewystarczające, na podstawie istniejącej ikonografii oraz innych dokumentów.

Sanacja
działania mające na celu likwidację budynków o niskich wartościach historycznych, szpecących zespół i jego otoczenie, a także nadmiernie zagęszczających otoczenie.

Remediacja
działania mające na celu oczyszczenie gleb i gruntów z zanieczyszczeń substancjami niebezpiecznymi i szkodliwymi dla zdrowia i życia.

Rekultywacja
działanie mające na celu przywracanie wartości użytkowych i przyrodniczych terenom (przede wszystkim leśnym i rolniczym) zdewastowanym i zdegradowanym przez działalność człowieka. Metody rekultywacji: in situ, ex situ. Wybrane metody rekultywacji gruntów: zalesianie, zalewanie, zasypywanie terenów kopalnianych. Pojęcie odnosi się również do wód. Celem rekultywacji jezior jest przywrócenie ich poprzednich funkcji, a także cech fizycznych, chemicznych i biologicznych jak najbardziej zbliżonych do naturalnych. Dobór odpowiedniej metody, uwarunkowany jest odmiennością poszczególnych jezior, różnic w sposobach i zakresach zanieczyszczenia, a także ich położenia w zlewni.

Renaturyzacja
działanie mające na celu przywrócenie środowisku stanu naturalnego, możliwie bliskiego stanowi pierwotnemu sprzed wprowadzenia w nim zmian przez człowieka, np. przywrócenie rzece naturalnego, meandrującego koryta. Wymaga realizacji działań technicznych i dlatego dotyczy przedsięwzięć inżynieryjnych (z reguły z zakresu melioracji i hydrotechniki). Może stanowić część rekultywacji.

Gentryfikacja
pojęcie odnosi się do społecznego aspektu odnowy terenów zdegradowanych. Polega na tzw. uszlachetnianiu rewitalizowanych obszarów miasta, którego wynikiem jest zmiana przekroju społecznego , zamieszkującego dawne tereny zdegradowane.

Monitoring
proces systematycznego zbierania i analizowania ilościowych i jakościowych informacji, dotyczących postępów i efektów wdrażania programu.

Lokalny Program Rewitalizacji
oznacza opracowany, przyjęty przez radę miasta i koordynowany przez samorząd wieloletni program działań w sferze przestrzeni, środowiska, społeczeństwa i gospodarki, zmierzający do wyprowadzenia danego obszaru z sytuacji kryzysowej oraz stworzenie warunków do jego dalszego rozwoju.

Dla Mieszkańców