Zabrze przestrzenią rozwoju

Poziom świętej Barbary już otwarty

08.12.2015

Od dzisiaj (10 grudnia) turyści odwiedzający Kopalnię Guido ponownie mogą zwiedzać poziom 170, który po rewitalizacji przeistoczył się w poziom świętej Barbary. To wyjątkowe miejsce zaskoczy zwiedzających multimedialnymi projekcjami wody wdzierającej się do chodnika górniczego i hukiem wybuchających materiałów strzałowych. Spore wrażenie robi także mapping prezentujący dzieje patronki górników oraz kaplica z witrażem i rzeźbą świętej Barbary.

Uroczystą Mszę Świętą z poświęceniem kaplicy św. Barbary odprawili dzisiaj o godz. 11.00 arcybiskup metropolita katowicki Wiktor Skworc i biskup gliwicki Jan Kopiec. W uroczystościach udział wzięli m.in. przedstawiciele Ministerstwa Rozwoju, Urzędu Marszałkowskiego w Katowicach, radni Sejmiku Wojewódzctwa Śląskiego, przedstawiciele Urzędu Miejskiego w Zabrzu oraz zabrzańscy radni.

– Cieszę się, że oddana została dzisiaj do użytku przestrzeń, w której możemy nie tylko kontemplować, ale też uczyć się historii – stwierdziła podczas uroczystości Małgorzata Mańka-Szulik, prezydent Zabrza. – To wyjątkowe miejsce, które chce nam powiedzieć, że nie wszystko zalezy od nas. Nasi ojcowie ciężko pracowali na rozwój Śląska. Ten rozwój budowany był na potrędze przemysłu. Świeta Barbara mówi nam dzisiaj: "pracuj tak, jakby wszystko zależało od Ciebie, ale ufaj tak, jakby wszystko zależało od Boga" – dodała prezydent. 

Poziom świętej Barbary znajduje w najstarszym udostępnionym obecnie rejonie Kopalni Guido. Obejmuje zabytkowe wyrobiska, komory technologiczne oraz stajnie – większość z tych pomieszczeń wciąż ma jeszcze ślady pracy dawnych górników i autentyczny, górniczy klimat. Trasa koncentrować się będzie na trudzie pracy w kopalni z początku XX wieku – okresu mechanizacji, postępu technologicznego, ale także okresie najsilniejszego kultu św. Barbary w górnośląskim górnictwie. To bowiem patronka górników jest postacią najważniejszą na całej trasie zwiedzania. Całość trasy została tematycznie podzielona na cztery strefy: „praca w kopalni", „rozum i wiara", „kult św. Barbary" oraz „św. Barbara – konteksty".

Pierwsza ze stref dotyczy pracy w kopalni, wykorzystania koni roboczych pod ziemią oraz poczucia niepewności i ciągłego zagrożenia u pracujących pod ziemią ludzi. Do zbudowania narracji w tej części ekspozycji w największym stopniu wykorzystano zastane elementy kopalnianych podziemi, które wpłynęły na rodzaj przekazywanych treści (oryginalne podziemne stajnie z przełomu XIX i XX w). W tej części ekspozycji zostaną umieszczone zarówno oryginalne artefakty stanowiące między innymi wyposażenie stajni, jak również nowoczesne, multimedialne środki przekazu. Strefa obejmuje swoim zasięgiem całą długość przekopu, podszybie szybu kolejowego i trzy podziemne stajnie. Całość narracji będzie budować bardzo zwartą opowieść ilustrującą jak pracowali górnicy sto lat temu, czego się bali i dlaczego ich praca była tak niebezpieczna.

Kolejna strefa: „rozum i wiara" mieści się w jednej komorze – tzw. hali pomp. Narracja tej części ekspozycji skupiać się będzie na skojarzeniach i relacjach pomiędzy wiarą – święta Barbara jako patronka górników i wiedzą – zastane elementy wyposażenia kopalni będące dziełem górniczej myśli technicznej i wyrazem umiejętności ujarzmiania sił natury. Architektura i kubatura hali pomp stwarza unikatowy klimat i doskonale nadaje się do wyświetlania wielkoformatowego, trójwymiarowego pokazu w postaci mappingu. W tej części zwiedzający poznają także wiele interesujących faktów na temat samej świętej Barbary, genezy jej kultu oraz dowiedzą się, dlaczego górnicy obrali ją sobie za patronkę.

Następna – trzecia strefa: „kult św. Barbary" – stanowi serce całej ekspozycji. Część ta została zlokalizowana w komorze B, która zachwyca już sama w sobie ze względu na walory architektoniczne: surowa cegła, konstrukcje stalowe i industrialny klimat mieszają się tu z polotem i monumentalizmem znanym z tak częstych na Śląsku neogotyckich ceglanych kościołów. Sprawiło to, że komora została potraktowana jako kaplica św. Barbary, w której uwagę na pewno zwrócą witraż i rzeźba św. Barbary, przygotowane przez wybitnych artystów plastyków specjalnie dla Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu. Całość uzupełniają dalsze elementy ekspozycji, w tym wiele unikatowych eksponatów ze zbiorów Muzeum.

Czwarta i ostatnia strefa tematyczna ma za zadanie przybliżyć odwiedzającym różnorodne, współczesne konteksty związane z patronką górników i jej kultem. Strefa zlokalizowana jest w okolicach szybu Guido i zajmuje stosunkowo niewielką przestrzeń, na której zgromadzone zostaną muzealia – wyeksponowane w pięciu gablotach oraz prezentowane za pomocą stanowisk multimedialnych. Każde ze stanowisk pozwoli zwiedzającemu na samodzielne pogłębienie lub uzupełnienie wiedzy na temat św. Barbary czy miejsca, w którym aktualnie się znajdują.