Konferencja z cyklu "Kultura Europy Środkowej"
„Systemy reprezentacji i parlamentaryzm w Europie Środkowej w rozwoju historycznym” to temat XIX Międzynarodowej Konferencji Naukowej z cyklu Kultura Europy Środkowej. Dwudniowa konferencja rozpoczęła się dzisiaj w Teatrze Nowym w Zabrzu. Jutro organizatorzy zapraszają do Muzeum Górnictwa Węglowego.
Podczas tegorocznej konferencji prelegenci poddadzą naukowej refleksji formy i mechanizmy funkcjonowania władzy w naszym regionie. Położą główny nacisk na problem udziału społeczeństwa w sprawowaniu władzy, bowiem przybierał on rozmaity kształt i rodził się w efekcie skomplikowanych procesów społeczno-politycznych, a przecież nawet najbardziej autokratyczna władza musiała komunikować się z poddanymi.
Program konferencji
19 listopada 2015 r.
Teatr Nowy w Zabrzu, pl. Teatralny 1
9.00 Otwarcie Konferencji
9.15-9.35 referat wprowadzający: prezes FRDL Jerzy STĘPIEŃ, Zasada reprezentacji w polskim systemie władzy publicznej.
9.35-9.55 referat wprowadzający: prof. dr hab. Ewa CHOJECKA, Architektura parlamentarna, jej kształty i treści ideowe.
10.00-12.00 Dyskusja panelowa na temat „Demokracja dziś – ewolucja czy schyłek. W poszukiwaniu ustroju idealnego”. Paneliści: prof. dr hab. Ewa Chojecka, prof. dr hab. Tomasz Falęcki, prof. dr hab. Karol Modzelewski, dr Jan Olbrycht, prof. dr hab. Henryk Samsonowicz, prezes FRDL Jerzy Stępień, prof. Szewach Weiss, prof. dr hab. Jerzy Wyrozumski.
12.00 Przerwa
Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu, ul. 3 Maja 19
I. U kolebki parlamentaryzmu: średniowiecze – czasy nowożytne
13.15-13.30 Prof. PhDr. Marie BLÁHOVÁ, DrSc., Politická reprezentace raně přemyslovských Čech.
13.30-13.45 mgr Piotr OKNIŃSKI, Narodziny samorządu komunalnego w Krakowie w drugiej połowie XIII i początku XIV w.
13.45-14.00 Prof. dr hab. Anna POBÓG-LENARTOWICZ, Klasztorna szkoła demokracji. Wybory opatów w śląskich klasztorach kanoników regularnych w średniowieczu.
14.00-14.15 dr Marek STAWSKI, Kapituła zakonna jako przejaw idei parlamentarnej na przykładzie klasztorów kanonikatu regularnego ze szczególnym uwzględnieniem Śląska.
14.15 Przerwa
14.35-14.50 Prof. PhDr. Ivan HLAVÁČEK, CSc., Česká královská města jako důležitý článek v státní prezentaci a reprezentaci pozdního středověku.
14.50-15.05 Doc. PhDr. Petr HLAVÁČEK, Ph.D., Katolicko-utrakvisticka interakce na českých zemských snemech před rokem 1500.
15.05-15.20 Prof. dr hab. Marian Józef PTAK, Parlamentaryzm stanowy na Śląsku.
15.20-15.35 dr Marta HATALSKA-RYGOROWICZ, Opolsko-raciborskie zgromadzenie stanowe (od połowy XVI w. do lat 40. XVIII w.).
15.35-15.50 Ks. bp prof. dr hab. Jan KOPIEC, Udział nuncjuszy papieskich w posiedzeniach polskiego sejmu.
15.50 Dyskusja
16.25 Przerwa
16.45-17.00 Ks. prof. dr hab. Waldemar GRACZYK, Sejmiki mazowieckie wobec spraw Rzeczypospolitej w latach 20. i 30. XVII wieku.
17.00-17.15 mgr Marta JAWORSKA, Duma bojarska w państwie moskiewskim XVII w.
17.15-17.30 Dr hab. prof. UAM Michał ZWIERZYKOWSKI, Między majestatem a wolnością. Specyfika uczestnictwa w systemie parlamentarnym Rzeczypospolitej szlacheckiej w dobie rządów sejmikowych.
17.30-17.45 Dr hab. Dariusz ROLNIK, Idea reprezentacji stanowej w Rzeczypospolitej czasów stanisławowskich (1764-1795).
17.45-18.00 Dr hab. prof. UZ Małgorzata KONOPNICKA, System reprezentacji stanu szlacheckiego w Królestwie Pruskim w XVIII wieku.
18.00 Dyskusja
20 listopada 2015 r.
II. W tyglu komparatystyki i polemik
9.00-9.15 Prof. dr hab. Sławomir GAWLAS, Początki polskiego sejmu: problemy i dyskusje.
9.15-9.30 PhDr. Jana VOJTÍŠKOVÁ, Ph.D, Česká královská města v době předbělohorské (Správní aspekty jejich vývoje).
9.30-9.45 Prof. dr hab. Wojciech IWAŃCZAK, Badania Stanisława Russockiego nad zgromadzeniami Europy Środkowej w średniowieczu.
9.45-10.00 Prof. dr hab. Marek CETWIŃSKI, Absolutyzm książąt czy "rządy rycerzy"? Średniowieczni Ślązacy o mechanizmach władzy.
10.00-10.15 Dr Waldemar HANASZ, Renesansowa Rzeczpospolita jako republikański ustrój mieszany.
10.15 Przerwa
10.35-10.50 PhDr. Zdeněk BERAN, Ph.D., Landfrýdní struktury v zemích České koruny. Obecné charakteristiky a komparativní východiska.
10.50-11.05 Dr hab. Adam PERŁAKOWSKI, Sejm Rzeczypospolitej polsko-litewskiej w czasach saskich (1697-1763). Diagnoza kryzysu. Uwagi krytyczne.
11.05 Dyskusja
III. Systemy reprezentacji XIX – XX wiek
12.00-12.15 Prof. dr hab. Piotr FRANASZEK, Walka wyborcza do galicyjskiego Sejmu krajowego.
12.15-12.30 Doc. PhDr. Dana MUSILOVÁ, CSc. Ženy v parlamentech střední Europy mezi dvěma světovými válkami (komparativní perspektiva).
12.30-12.45 Prof. dr hab. Józef CIĄGWA, Parlamenty regionów autonomicznych w Europie Środkowej w okresie międzywojennym.
12.45-13.00 prof. JUDr. Dr.h.c. Peter MOSNÝ CSc., doc. JUDr. Miriam LACLAVÍKOVÁ PhD., JUDr. Mgr. Štefan SISKOVIČ PhD., Ústavno-právny relativizmus postavenia Podkarpatskej Rusi 1920-1938.
13.00-13.15 prof. dr hab. Bogdan DOLNICKI, Samorząd terytorialny w polskich konstytucjach.
13.15 Przerwa
14.15-14.30 prof. dr hab. Adam LITYŃSKI, Prawo i sądy w systemie totalitarnym. Polska 1944-1956.
14.30-14.45 Dr hab. Zygmunt WOŹNICZKA, Powstanie i funkcjonowanie systemu parlamentarnego na emigracji w Londynie w czasie i po II wojnie światowej (zarys problemu).
14.45-15.00 Dr hab. prof. UJK Grzegorz MIERNIK, Chłopi a ich wiejskie reprezentacje w Polsce Ludowej.
15.00-15.15 Doc. PhDr. Ondřej FELCMAN, CSc., Role čs. parlamentu v odstoupení prezidenta za Pražského jara.
15.15 Dyskusja
IV. Kodyfikacje, zbiory praw, inne źródła wiedzy
16.15-16.30 PhDr. Jan ZDICHYNEC, Ph.D., Prof. Lenka BOBKOVÁ, CSc., Odzwierciedlenie rozwoju prawnego Łużyc Górnych, w okresie od XVI do XVIII w. w kodyfikacji i zbiorach prawno-historycznych.
16.30-16.45 Dr hab. prof. UO Bogusław CZECHOWICZ, Nyski pomnik późnośredniowiecznego parlamentaryzmu? Przyczynek do badań nad koronnym czeskim sejmowaniem w dobie korwinowsko-jagiellońskiej.
16.45-17.00 dr hab. prof. UJK Beata WOJCIECHOWSKA, Mikołaja Kotwicza traktat o interdyktach i ekskomunikach w Statucie Jana Łaskiego (1506 r.).
17.00-17.15 Prof. dr hab. Jolanta M. MARSZALSKA, Mowa Bogusława Leszczyńskiego, generała wielkopolskiego o naruszeniu prawa, wygłoszona podczas kolokwium obu izb sejmowych pod nieobecność króla.
17.15-17.30 Dr hab. Wacław GOJNICZEK, Nieznany rękopis wyciągów z uchwał sejmiku ziemskiego księstwa opolsko-raciborskiego z lat 1565-1678.
17.30-17.45 Dr Roman STELMACH, Akta śląskiego parlamentaryzmu zawarte w archiwaliach zespołów księstw śląskich przechowywanych w Archiwum Państwowym we Wrocławiu.
17.45 Dyskusja
Podsumowanie i zakończenie Konferencji.
Konferencję organizują: Urząd Miejski w Zabrzu, Komisja Historyczna Oddziału Polskiej Akademii Nauk w Katowicach oraz Polskie Towarzystwo Historyczne Oddział w Katowicach. Odbywa się pod patronatem zarówno rektorów śląskich uczelni, jak i przedstawicieli władz wojewódzkich, samorządowych oraz ministerialnych. W zabrzańskich dyskusjach historycznych biorą udział uczeni z ośrodków naukowych kościelnych i świeckich w kraju oraz z Czech, Słowacji, Niemiec i Austrii. Konferencja ma także ogromny walor edukacyjny – uczestniczą w niej bowiem grupy młodzieży szkół średnich i studentów zainteresowanych korzeniami naszej kultury.
