Honorowi Obywatele Zabrza

Elżbieta Penderecka

Elżbieta Penderecka od wielu lat aktywnie wspierają i promuje Miasto Zabrze tak w kraju jak i poza jego granicami. Od wielu lat współorganizuje Międzynarodowy Festiwal im Krzysztofa Pendereckiego w Zabrzu pomagając w nawiązaniu kontaktów ze znakomitymi muzykami i śpiewakami z kraju i zagranicy, udostępniając partytury dzieł skomponowanych przez Profesora. Dzięki temu w Zabrzu odbyły się tak prestiżowe wydarzenia artystyczne jak legendarny koncert „7 Bram Jerozolimy” czy „Credo”, dyrygowane przez samego mistrza Krzysztofa Pendereckiego. Równie ważnym dla Miasta Zabrze wydarzeniem było nawiązanie trwałej współpracy z założonym i kierowanym przez Panią Elżbietę Penderecką Stowarzyszeniem im. Ludwiga van Beethovena, dzięki której od 2015 roku Zabrze mogło się włączyć w organizację cieszącego się na arenie międzynarodowej ogromną renomą Festiwalu im. Ludwiga van Beethovena.

Krzysztof Nitsch

Studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, w pracowniach prof. Stefana Borzęckiego i prof. Jerzego Bandury. W 1975 roku uzyskał dyplom z medalem dla najlepszego studenta. Od 1975 roku pracował w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie jako asystent prof. Jerzego Bandury, następnie jako asystent prof. Mariana Koniecznego. Brał udział w ogólnokrajowych wystawach i w prezentacjach sztuki polskiej za granicą,  zdobywając liczne nagrody i wyróżnienia artystyczne. W 2018 r. otrzymał Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi (1998 r.), Krzyżem Kawalerskim oraz Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2020 r.).

Jest autorem pomnika prof. Zbigniewa Religi – Elektrokardiogram, w Zabrzu (2020 r.).

Andrzej Bochenek

Kardiochirurg, profesor nauk medycznych i nauczyciel akademicki. Kierownik I Kliniki Kardiochirurgii GCM Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach, członek Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego oraz współzałożyciel sieci klinik American Heart of Poland.

Od 1973 roku pracował w Klinice Kardiochirurgii w Zabrzu początkowo pod kierunkiem prof. Tadeusza Paliwody, w latach 1984–1988 był zastępcą prof. Zbigniewa Religi, gdzie wspólnie z prof. Religą uczestniczył w pierwszych udanych transplantacjach serca i w pierwszym zastosowaniu mechanicznego wspomagania niewydolnego serca.

Profesor Zbigniew Religa

To dzięki niemu Zabrze w niezwykle silny sposób zaznaczyło swą pozycję na medycznej mapie Polski. A on wielokrotnie podkreślał, że nie mógłby się cieszyć z kolejnych sukcesów, gdyby nie Zabrze i ludzie, których tu spotkał. Profesor Zbigniew Religa został pierwszym w historii honorowym obywatelem Zabrza. Wyróżnienie odebrał we wrześniu 2002 r.

Zbigniew Religa na Śląsk trafił w pierwszej połowie lat 80. W listopadzie 1985 r., w ówczesnym Wojewódzkim Ośrodku Kardiologii,dokonał pierwszego w Polsce przeszczepu serca. Swoim wizjonerstwem inspirował kolejne pokolenie kardiochirurgów. Z jego inicjatywy powołana została do życia Fundacja Rozwoju Kardiochirurgii, a na podsumowujące jej działalność coroczne koncerty przyjeżdżały do Zabrza największe gwiazdy światowej sceny muzycznej. Był ministrem zdrowia i rektorem Śląskiej Akademii Medycznej. Jako wierny kibic Górnika Zabrze starał się nie opuszczać żadnego z meczów swej ukochanej drużyny.

Profesor Zbigniew Religa zmarł 8 marca 2009 roku.

Heinz Tobolla

W swoich pracach najczęściej przedstawiał postać człowieka, jego relacje w czasie i przestrzeni. Jego rzeźbę „Spotkanie z własnym ja” można podziwiać, spacerując po placu Wolności. Heinz Tobolla akt nadania honorowego obywatelstwa Zabrza odebrał we wrześniu 2007 r. podczas uroczystości zorganizowanej w katedrze w Akwizgranie.

Heinz Tobolla urodził się w Zabrzu w 1925 r. Choć przez wielu lat mieszkał w Niemczech, utrzymywał kontakty ze Śląskiem i swym rodzinnym miastem. Międzynarodowy sukces Heinza Tobolli zapoczątkowała stworzona w latach 60. praca „Ludzie rozmawiają ze sobą”. Artysta podkreślał wymowę każdego ze swych dzieł poprzez precyzyjny dobór materiałów. Wykorzystywał m.in. drewno, kamień, beton, szkło, metal, często łącząc je ze sobą. Rzeźba jego autorstwa zdobi wejście do katedry w Akwizgranie. Miniaturę rzeźby „Spotkanie z własnym ja” otrzymują od lat laureaci nagród prezydenta Zabrza w dziedzinie kultury.

Heinz Tobolla zmarł 18 marca 2013 roku.

Profesor Marian Zembala

Wszystko, co robi, czyni z ogromną pasją, precyzją i zaangażowaniem. Swoim optymizmem i wiarą w sukces zaraża innych. Choć znamy go od lat, wciąż odkrywamy jego kolejne talenty. Profesor Marian Zembala, dyrektor Śląskiego Centrum Chorób Serca, został honorowym obywatelem Zabrza w 2009 r.

Pochodzący z Krzepic wybitny kardiochirurg i transplantolog związany jest z Zabrzem od połowy lat 80. Jest jednym z uczniów profesora Zbigniewa Religi, któremu towarzyszył od pierwszych chwil pracy na Śląsku.

Asystował przy pierwszym w Polsce przeszczepie serca, by później samemu otwierać kolejne rozdziały w dziedzinie rozwoju transplantologii. Od 1993 r. kieruje Śląskim Centrum Chorób Serca. W 2001 r. dokonał tu pierwszego udanego jednoczesnego przeszczepu serca i płuc. To głównie prof. Marianowi Zembali zawdzięczamy, że nie ma dziś zabiegu w kardiochirurgii, który nie byłby wykonywany w Zabrzu.

Profesor Marian Zembala zmarł 19 marca 2022 r.

Janosch

Naprawdę nazywa się Horst Eckert, ale dzieci na całym świecie znają go jako Janoscha. Autor niezwykle popularnego cyklu bajek o przygodach Misia i Tygryska jest honorowym obywatelem Zabrza od 2011 r.

Janosch urodził się przy ul. Piekarskiej na Zaborzu 11 marca 1931 r. W ciągu swej wieloletniej twórczości napisał i własnoręcznie zilustrował ponad 300 książek dla dzieci. Zostały one przetłumaczone na około 70 języków i sprzedane w 12 milionach egzemplarzy. Największą sławę przyniosła mu wydana w 1978 r. „Ach, jak cudowna jest Panama”.

Wśród dorosłych czytelników Janosch zdobył popularność przede wszystkim dzięki powieści „Cholonek, czyli dobry Pan Bóg z gliny”. To opowieść o losach mieszkańców Górnego Śląska w latach 30. i 40. ubiegłego stulecia.

Choć Janosch od lat mieszka na Teneryfie, często podkreśla, jak wielkim sentymentem darzy miasto swojego dzieciństwa. – Gdy mówię dom, mam na myśli Zabrze – przyznaje pisarz

Włodzimierz Lubański

Włodzimierz Lubański urodził się w 1947 r. w Gliwicach. Miał 15 lat, gdy został piłkarzem Górnika Zabrze. W barwach klubu z Roosevelta zagrał w 234 meczach, strzelając 155 bramek.

Siedmiokrotnie zdobył mistrzostwo Polski, a sześciokrotnie Puchar Polski. Cztery razy był królem strzelców polskiej ligi. W 1970 r. dotarł ze swą drużyną do finału Pucharu Zdobywców Pucharów, co jest najlepszym wynikiem w historii osiągniętym przez polski klub.

Jako zaledwie 16-latek debiutował w reprezentacji Polski. To rekord, którego do dziś nikt nie pobił. W reprezentacji narodowej zagrał 75 razy i strzelił rekordową liczbę 48 goli. W 1972 r. w Monachium, jako kapitan polskiej drużyny, wywalczył olimpijskie złoto. Zdobył gola w wygranym 2:0 meczu z Anglią w Chorzowie w eliminacjach mistrzostw świata 1974 r. W 1978 r. otrzymał nagrodę Fair play UNESCO.

Karierę piłkarską zakończył w 1986 r. w Belgii, gdzie mieszka do dziś. Przez kilka lat zajmował się szkoleniem młodzieży, obecnie jest menedżerem sportowym, trenerem i komentatorem sportowym. W 2003 r. został uznany za najlepszego polskiego piłkarza 50-lecia UEFA.

Profesor Jerzy Buzek

Był premierem i przewodniczącym Parlamentu Europejskiego. Jest wybitnym naukowcem, wpływowym politykiem, a jednocześnie niezwykle życzliwym i otwartym na potrzeby innych człowiekiem. Profesor Jerzy Buzek, choć doświadczył już wielu zaszczytów, nigdy nie zapomina, o swoich korzeniach. Często bywa też w Zabrzu, wspierając inicjatywy na rzecz rozwoju miasta.

Jerzy Buzek urodził się 3 lipca 1940 r. w Śmiłowicach na Zaolziu. W 1963 r. ukończył studia na Wydziale Mechaniczno- Energetycznym Politechniki Śląskiej. We wrześniu 1980 r. rozpoczął działalność w „Solidarności”. Jak sam przyznaje, już jako nastolatek marzył, by zostać posłem w wolnej Polsce. To marzenie spełniło się w latach 90.

W październiku 1997 r. Jerzy Buzek został desygnowany na stanowisko Prezesa Rady Ministrów. W przeprowadzonych w 2004 r. wyborach do Parlamentu Europejskiego uzyskał najlepszy wynik w Polsce.

Od lipca 2009 r. do stycznia 2012 r. stał na czele europarlamentu. Był pierwszym politykiem z państw byłego Bloku Wschodniego piastującym, to zaszczytne stanowisko. Akt nadania honorowego obywatelstwa Zabrza odebrał we wrześniu 2013 r.

Miasto