Nowelizacja prawa autorskiego
W dniu 20 września 2024 r. weszła w życie przeważająca część przepisów ustawy z dnia 26 lipca 2024 r. o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, ustawy o ochronie baz danych oraz ustawy o zbiorowym zarządzaniu prawami autorskimi i prawami pokrewnymi. Wymienione akty prawne dostosowują prawo krajowe do przepisów unijnych. Zgodnie z założeniami regulacje mają zapewnić godziwe wynagrodzenie dla twórców i wykonawców, przyznając także nowe uprawnienia wydawcom prasy. I tak, między innymi:
- wydawcom prasy przyznano prawo do wyłącznej eksploatacji online ich publikacji prasowych przez platformy internetowe;
- wprowadzone zostały nowe zasady odpowiedzialności platform internetowych za treści udostępnianie przez ich użytkowników;
Nowe przepisy weszły w życie 20 września 2024 r. Druga część nowelizacji natomiast wprowadzona zostanie z dniem 20 lutego 2025 r.
Twórcom przyznano uprawnienie do wynagrodzenia za korzystanie z ich utworów w Internecie. Jak wynika z art. 214 PrAut, twórcy utworu literackiego, publicystycznego, naukowego, muzycznego lub słowno-muzycznego, w tym twórcy opracowania takiego utworu, są uprawnieni do stosownego wynagrodzenia z tytułu publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym. Z kolei uprawnienie do ww. wynagrodzenia dla współtwórców utworów audiowizualnych oraz artystów wykonawców wynika z art. 70 ust. 21 pkt 5) PrAut.
Wprowadzone zostały również nowe zasady odpowiedzialności platform internetowych za treści udostępniane przez ich użytkowników. Jak wynika z art. 222 PrAut, dostawca usług udostępniania treści online, który bez wymaganej zgody uprawnionego dokonał publicznego udostępnienia utworu zamieszczonego przez usługobiorcę, ponosi odpowiedzialność z tytułu naruszenia prawa autorskiego, chyba że wykaże, że:
- dołożył należytej staranności, aby uzyskać tę zgodę oraz
- dołożył należytej staranności, aby uniemożliwić dostęp do tego utworu, jeżeli uprawniony przekazał mu informacje odpowiednie i niezbędne do osiągnięcia tego celu, pozwalające w szczególności na ustalenie uprawnionego i identyfikację utworu z uwzględnieniem dostępnych środków technologicznych, oraz
- działał niezwłocznie po otrzymaniu od uprawnionego należycie uzasadnionego żądania zablokowania dostępu do tego utworu lub usunięcia go ze swoich stron internetowych, a także dołożył należytej staranności, aby uniemożliwić dostęp do tego utworu w przyszłości, jeżeli uprawniony przekazał mu informacje, o których mowa w pkt 2.
Co istotne, dostawca usług udostępniania treści online umożliwia usługobiorcy składanie skarg, przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej, w przypadku:
- uniemożliwienia dostępu do utworu zamieszczonego przez usługobiorcę;
- zablokowania dostępu do tego utworu lub jego usunięcia.
