Sąd Najwyższy uchyla stare orzeczenie z uwagi na wysokość odsetek
W dniu 17 czerwca 2020 r. Sąd Najwyższy w Izbie Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych wydał wyrok, w którym uchylił wydany w 2004 roku nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym nakazujący pozwanemu, aby zapłacił powodowi kwotę 3.000 zł z umownymi odsetkami w kwocie 50 zł za każdy dzień zwłoki od 1 lipca 2003 r. do 31 lipca 2003 r. oraz
w kwocie 200 zł za każdy dzień zwłoki od 1 sierpnia 2003 r. do dnia zapłaty.
Wyrok został wydany w związku ze skargą nadzwyczajną wniesioną przez Prokuratora Generalnego.
Sąd zwrócił uwagę na drastycznie wygórowane w stosunku do otrzymanej kwoty pożyczki (3000 zł) odsetki (wynoszące 73000 zł w stosunku rocznym). To ta dysproporcja zdecydowała o tym, iż Sąd powołując się na podstawowe zasady sprawiedliwości oraz wolności i prawa człowieka i obywatela określone w Konstytucji uchylił orzeczenie wydane ponad 15 lat temu.
Warto przypomnieć, iż ustawa o Sądzie Najwyższym przewiduje generalny zakaz uchylania orzeczeń które wywołały nieodwracalne skutki, w szczególności jeżeli od dnia uprawomocnienia się zaskarżonego orzeczenia upłynęło 5 lat.
Sąd zauważył przy tym, iż w momencie wydawania zaskarżonego nakazu zapłaty nie obowiązywały ustawowe ograniczenia jeśli chodzi o wysokość odsetek wprowadzone dopiero w 2006 r. do Kodeksu cywilnego w przepisach o odsetkach maksymalnych. Mimo tego ogólne przepisy prawa zobowiązań czyniły umowę zastrzegającą wygórowane odsetki nieważną
z uwagi na sprzeczność z zasadami współżycia społecznego i naturą stosunku prawnego umowy pożyczki.
Wg Sądu orzekającego dalsze obowiązywanie zaskarżonego nakazu zapłaty skutkowałoby utrzymaniem istnienia długu pozwanego w rozmiarze dotkliwie ingerującym w jego prawa majątkowe. Dlatego Sąd zdecydował o uchyleniu nakazu zapłaty czyniąc, jak się wydaje istotny dla praktyki, precedens w którym uchylone zostało orzeczenie sądu wydane w daleko przed terminem ograniczającym kompetencję SN do ingerencji w rozstrzygnięcie.
