Projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia zatorów płatniczych

Na posiedzeniu w dniu 4 lipca 2019 r. Sejm uchwalił projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia zatorów płatniczych. Ustawa służyć ma zmniejszeniu zjawiska opóźnień w płatnościach, które jest
w Polsce bardzo powszechne. Wg projektodawców istniejąca sytuacja ma negatywny wpływ na gospodarkę.

W projekcie ustawodawca zdecydował się zarówno na modyfikację istniejących rozwiązań, jak i wprowadzenie nowych.

I tak:
Projekt przewiduje coroczne przekazywanie przez największych podatników podatku dochodowego od osób prawnych (grupy kapitałowe i firmy, których dochód przekracza rocznie 50 mln euro), ministrowi ds. gospodarki sprawozdań o stosowanych przez siebie terminach zapłaty. Sprawozdania te będą publicznie dostępne, czyli będzie można się z nich dowiedzieć, jak duzi partnerzy realizują swoje zobowiązania oraz ocenić ryzyko wchodzenia z nimi w relacje biznesowe. Pierwsze raporty dotyczące praktyk płatniczych mają być opublikowane w 2021 r. (zostaną w nich podane informacje za 2020 r.).
Na firmy, które najbardziej opóźniają regulowanie swoich zobowiązań, prezes Urzędu Ochrony Konkurencji
i Konsumentów będzie nakładał kary administracyjne. Najpierw prezes UOKiK – z urzędu lub na wniosek – oceni czy doszło do nadmiernego opóźnienia, a jeśli tak, to przy wymierzaniu kary będzie uwzględniał wartość niezapłaconych faktur i długość opóźnień w płatnościach.

Projekt przewiduje też wprowadzenie przepisów mających na celu rozpoznawanie skutków tzw. "złych długów"
w podatkach PIT i CIT (w tym tzw. "ulgę na złe długi"), na wzór mechanizmu funkcjonującego w podatku VAT. Oznacza to, że wierzyciel, który nie otrzyma zapłaty w ciągu 90 dni od upływu terminu określonego w umowie lub na fakturze, będzie mógł pomniejszyć podstawę opodatkowania o kwotę wierzytelności (z kolei dłużnik będzie miał obowiązek podniesienia podstawy opodatkowania o kwotę, której nie zapłacił).

Duże zmiany nastąpią w ustawie o terminach zapłaty w transakcjach handlowych. Począwszy od tytułu ustawy
(o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych) po poszczególne jej liczne nowe zapisy. M.in. podniesiona będzie wysokość odsetek ustawowych za opóźnienia w transakcjach handlowych o dwa punkty procentowe, tj. do 11,5 proc. Jedynie w transakcjach, w których dłużnikiem jest podmiot leczniczy, odsetki pozostaną na dotychczasowym poziomie, tj. 9,5 proc.; wprowadzone zostaną zróżnicowane wysokości rekompensat za poniesione koszty związane z odzyskiwaniem należności (obecnie taka rekompensata wynosi
40 euro). Po zmianach będą wyznaczone trzy progi: 40 euro – gdy świadczenie pieniężne nie przekracza 5 000 zł;
70 euro – gdy świadczenie pieniężne jest wyższe od 5 000 zł, ale niższe niż 50 000 zł; 100 euro – gdy świadczenie pieniężne jest równe lub wyższe od 50 000 zł.