Działania samorządów na rzecz ochrony powietrza

06.10.2015

8 października w Teatrze Nowym w Zabrzu odbyła się konferencja z cyklu „Od miasta do metropolii”. Debata przygotowana przez Górnośląski Związek Metropolitalny dotyczyła działań samorządów na rzecz ochrony powietrza i ograniczenia emisji zanieczyszczeń.

– Działania proekologiczne nie są tematem dotyczącym dzisiaj jedynie Śląska, ale całej Europy i świata. Miasta śląskie trzymając się mocno za ręce muszą podjąć i sprostać temu wyzwaniu. I mam tu na myśli nie tylko tych czternaście miast wchodzących w skład Górnośląskiego Związku Metropolitalnego, ale całą aglomerację – stwierdziła podczas konferencji Małgorzata Mańka-Szulik, prezydent Zabrza, przewodnicząca Zarządu GZM.

Obok prezydent Zabrza Małgorzaty Mańki-Szulik w debacie udział wzięli m.in.: prezes Zarządu Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach Andrzej Pilot, metropolita katowicki arc. Wiktor Skworc, marszałek województwa śląskiego Wojciech Saługa, prezydent Chorzowa, przewodniczący Zgromadzenia GZM Andrzej Kotala i in.   

Ochrona powietrza poprzez ograniczanie emisji zanieczyszczeń jest jednym z najważniejszych celów wyznaczonym dla Polski na najbliższe lata. Na pozytywny efekt tych działań czeka przede wszystkich województwo śląskie. Miasta naszego regionu wciąż znajdują się na liście najbardziej zanieczyszczonych miejsc w Europie. Upłynie zapewne wiele lat, zanim znikniemy z tych niechlubnych statystyk. Władze samorządowe od wielu podejmują działania zmierzające do ograniczania niskiej emisji na własnym terenie, a obecnie większość gmin pracuje nad stworzeniem planów gospodarki niskoemisyjnej.

Prezydenci i burmistrzowie naszych miast robią wiele, aby poprawić jakość powietrza. Jednak przy tak wielkiej skali negatywnych zjawisk, które narosły w historii naszego regionu, wyniki zmian nie będą widoczne od razu. Bardzo często projekty związane z likwidacją czy też ograniczaniem niskiej emisji w tradycyjnych dzielnicach muszą się wpisywać w szersze programy ich kompleksowej rewitalizacji. Problemem jest też spalanie węgla niskiej jakości.

Pamiętajmy, że po drogach województwa jeździ olbrzymia liczba samochodów, które zanieczyszczają powietrze. Krótko mówiąc, mamy tu do czynienia ze złożonym cywilizacyjnym problemem. Potrzebę działań dostrzegają nie tylko samorządowcy, ale także mieszkańcy. Wielu z nich wymienia stare kotły na nowe, montuje baterie solarne i ogniwa fotowoltaiczne. Przedsiębiorcy dostosowują się do oczekiwań rynkowych w zakresie odnawialnych źródeł energii, a wytwórcy energii planują inwestycje w celu dostosowania zakładów do wymogów dyrektyw unijnych.

Najlepszą propozycją dla mieszkańców jest stworzenie systemu zachęt do wymiany instalacji grzewczych przy współudziale Wojewódzkiego i Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska, tworzenia inteligentnych systemów energetyki z wykorzystaniem źródeł lokalnych. To także wprowadzanie w planowaniu przestrzennym wymogów dotyczących zaopatrywania mieszkań w energię ze źródeł, które nie powodują zanieczyszczenia gminy. Redukcja niskiej emisji jest związana również z rozwojem transportu publicznego, który leży w kompetencjach samorządów województw, powiatów oraz gmin. Usprawnienie jego funkcjonowania, wymiana taboru na nowoczesny, bardziej przyjazny otoczeniu to zachęta do częstszego wyboru autobusu, tramwaju i pociągu niż własnego auta.

Kolejna kwestia, to edukacja publiczna. Bez akceptacji proponowanych zmian nie można mówić o osiągnięciu zakładanych efektów. Samorządy muszą pokazać mieszkańcom zarówno wymierne dla nich korzyści ekonomiczne wynikające np. z wymiany systemu ogrzewania, częstszego korzystania z komunikacji publicznej. O tym wszystkim będą rozmawiać eksperci i samorządowcy podczas zabrzańskiej konferencji.

Dyskusję objął patronatem marszałek województwa śląskiego oraz minister środowiska. Konferencja współfinansowana jest ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska w Katowicach.

W załączeniu program konferencji.