Międzynarodowa Konferencja Naukowa
13 listopada w Teatrze Nowym rozpoczęła się dwudniowa XVIII Międzynarodowa Konferencja Naukowa z cyklu "Kultura Europy Środkowej”. W tym roku tematem przewodnim jest "Postęp i zacofanie w kulturze Europy Środkowej".
Konferencję otworzyła prezydent Zabrza Małgorzata Mańka-Szulik. Uczestnicy wzięli udział w dyskusji panelowej na temat: "Regionalizm – Kosmopolityzm – Patriotyzm? Wyzwania dla tożsamości". Po godzinie 14:00 dalsza część konferencji pod hasłem: "Kraj – Ludzie – Miejsca", odbywać się będzie w Muzeum Górnictwa Węglowego.
Program konferencji:
13 listopada
Teatr Nowy w Zabrzu, pl. Teatralny 1
9.15 Otwarcie Konferencji
9.30-9.55 prof. dr hab. Ewa CHOJECKA, Współczesne problemy historycznej pamięci – regionalizm i polskie myślenie o Europie.
9.55-12.00 Dyskusja panelowa: Regionalizm – kosmopolityzm – patriotyzm?
prof. Wiesław BANYŚ, prof. Ewa CHOJECKA,
prof. Marian DYGO, prof. Tomasz FALĘCKI,
prof. Tadeusz GADACZ, prof. Krzysztof KŁOSIŃSKI,
prof. Marcin KRÓL, prof. Karol MODZELEWSKI,
prof. Henryk SAMSONOWICZ, prof. Jerzy WYROZUMSKI.
Moderator: red. Maciej SZCZAWIŃSKI
12.00 Przerwa
Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu, ul. 3 Maja 19
KRAJ – LUDZIE – MIEJSCA
14.00-14.20 prof. dr hab. Marek CETWIŃSKI, Zmienność, naprawa czy postęp? Średniowieczni Ślązacy o historii i upływającym czasie.
14.20-14.40 prof. dr hab. Bogusław CZECHOWICZ, Postęp i zacofanie w reformach Macieja I jako króla
czeskiego, czyli o korwinowskiej modernizacji władzy nieco inaczej.
14.40-15.00 ks. prof. dr hab. Waldemar GRACZYK, Rozbudowa struktury administracji terytorialnej w diecezji płockiej w połowie XV w. jako przejaw usprawnienia aktywności duszpasterskiej lokalnego Kościoła.
15.00-15.20 prof. dr hab. Jolanta M. MARSZALSKA, Rozwój zainteresowań naukowych środowiska katedralnego płockiego w świetle zasobu XV-wiecznej książki.
15.20 Przerwa
15.40-16.00 dr Jan PACHOLSKI, Zacofana Austria – postępowe Prusy. "Wojna niemiecka" 1866 roku w świetle korespondencji z epoki.
16.00-16.20 prof. dr hab. Piotr FRANASZEK, Galicyjska „kultura kraju" na przełomie XIX i XX w. – postęp czy zacofanie?
16.20-16.40 PhDr. Marek DURCANSKY, Ph.D., Metamorfozy idei postępu w czeskim ruchu studenckim końca XIX i pierwszej połowy XX w.
16.40-17.00 dr Olga OSEREDCZUK, Kultura Lwowa w latach 1939-1941. Postęp czy regres?
17.00 Przerwa
17.20-17.40 prof. dr hab. Grzegorz MIERNIK, Chłopi i rolnicy w Polsce Ludowej: postępowość i zacofanie grupy społecznej (wizja ideologiczna i realia).
17.40-18.00 prof. dr hab. Marek WICHROWSKI, Działania eutanatyczne w kontekście teorii postępu.
18.00 Dyskusja
14 listopada
Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu, ul. 3 Maja 19
MEDIA
9.00-9.20 prof. PhDr. Marie BLAHOVA DrSc, Vliv pisemne kultury na rozvoj stitu v premyslovskych Cechach.
9.20-9.40 prof, PhDr. Ivan HLAVACEK, CSc, Rozvoj diplomatickych forem a kancetófskych zafizeni ve stredovekych Cechach.
9.40-10.00 prof. dr hab. Wojciech IWAŃCZAK, Tradycja i nowe zjawiska w „Kronice Zbrasławskiej".
10.00-10.20 dr Waldemar HANASZ, Postęp i zacofanie w myśli Łukasza Górnickiego.
10.20 Przerwa
10.40-11.00 dr Agata BRYŁKA, Przejawy postępowej myśli na łamach śląskich, nowożytnych druków kalendarzowych.
11.00-11.20 mgr Maria DUTKOWSKA, Postęp w edytorstwie źródeł historycznych na ziemiach polskich w drugiej połowie XIX na przykładzie Galicji.
11.20-11.40 prof. dr hab. Stefan Jerzy CIARA, Postęp w archiwistyce polskiej na przełomie XIX i XX w.
11.40-12.00 dr hab. Maciej WOJTYŃSKI, Postęp w mediach elektronicznych. Wkład kadry technicznej Górnego Śląska i Zagłębia do rozwoju polskiej telewizji.
12.00-13.00 Dyskusja
13.00-14.00 Przerwa
IDEE
14.00-14.20 prof. dr hab. Beata WOJCIECHOWSKA, Średniowieczne ustawodawstwo synodalne w Polsce wobec norm Kościoła powszechnego – postęp czy zacofanie?
14.20-14.40 prof. dr hab. Wojciech FAŁKOWSKI Rozwój myśli państwowej, parlamentaryzmu i podmiotowości w późnym średniowieczu w Czechach, Polsce i na Węgrzech.
14.40-15.00 dr Jacek KUREK, mgr Anna PIONTEK, Postęp czyli rozwój? O pięknej epoce pewnego przełomu. Kulturowe uwarunkowania rozwoju w Europie Środkowej na przełomie XIX i XX w.
15.00-15.20 prof. dr hab. Zygmunt WOŹNICZKA, Górny Śląsk – kraina postępu i nowoczesności w propagandzie w okresie PRL-u.
15.20 Przerwa
15.40-16.00 dr Krzysztof MAZUR, Polityka i antypolityka, czyli o pomieszaniu kategorii politycznych z dyskursem moralnym.
16.00-16.20 mgr Tomasz LEWANDOWSKI, Pozycja i rola praw kulturalnych we współczesnych systemach ochrony praw człowieka.
16.20-16.40 mgr Małgorzata ZUBER, Kategorie postępu i zacofania w aspekcie wirtualizacji i dekompozycji rzeczywistości.
16.40-17.00 dr Mieczysław JUDA, Kultura, czymże jest?
17.00 Dyskusja
Międzynarodowe konferencje naukowe z cyklu „Kultura Europy Środkowej” odbywają się w Zabrzu od 1997 r.. Inspiracją do zorganizowania pierwszej pt. „Środkowoeuropejskie dziedzictwo św. Wojciecha” było millenium śmierci św. Wojciecha. Konferencje przyczyniają się do odkrywania naszej tożsamości i poznawania bogatej kulturowo przeszłości. W szerokim kontekście europejskim przybliżają nam historię śląskiej ziemi.
Od początku też przewodniczącym Rady Naukowej jest prof. dr hab. Antoni Barciak.
W konferencjach biorą udział uczeni z różnych ośrodków naukowych kościelnych i świeckich w kraju, jak również z Czech, Słowacji, Niemiec, i Austrii. Cieszą się one rosnącym zainteresowaniem środowisk naukowych historyków w kraju i za granicą. Mają także ogromny walor edukacyjny — uczestniczą w nich corocznie grupy młodzieży szkół średnich i studentów zainteresowanych korzeniami naszej kultury. Podczas każdej konferencji jest także miejsce na referaty ukazujące historię lokalną (również z przeszłości Zabrza).
Pokłosiem każdej z konferencji jest wydana książka zawierająca referaty i komunikaty wygłoszone podczas spotkań. Ukazują się także sprawozdania z konferencji w historycznych czasopismach naukowych w Polsce („Nasza Przeszłość”, „Zeszyty Historyczne” Polskiego Towarzystwa Historycznego), a także w Czechach.
Tematy dotychczasowych konferencji:
1997 „Środkowoeuropejskie dziedzictwo Św. Wojciecha”
1998 „Środkowoeuropejskie dziedzictwo cyrylometodiańskie”
1999 „Tysiącletnie dziedzictwo diecezji wrocławskiej”
2000 „Lux Romana w Europie Środkowej ze szczególnym, uwzględnieniem Górnego Ślaska”
2001 „Kultura edukacyjna na Górnym Śląsku”
2002 „Korzenie środkowoeuropejskiej i górnośląskiej kultury gospodarczej”
2003 „Curatores pauperum — Źródła i tradycje kultury charytatywnej Europy Środkowej”
2004 „Źródła kultury umysłowej w Europie Środkowej ze szczególnym uwzględnieniem Górnego Śląska”
2005 „Kultura prawna w Europie Środkowej”
2006 „Piastowie śląscy w kulturze i europejskich dziejach”
2007 „Św. Jacek Odrowąż i dominikanie na Śląsku”
2008 „Korzenie wielokulturowości Śląska ze szczególnym uwzględnieniem Śląska Górnego”
2009 „Ślązacy w oczach własnych i obcych”
2010 „Realia życia codziennego w Europie Środkowej ze szczególnym uwzględnieniem Śląska”
2011 „Podróże i migracje w Europie Środkowej”
2012 „Zdrowie i choroba. Wpływ jakości życia na kulturę w Europie Środkowej”
2013 „Wolność i jej ograniczenia w kulturze Europy Środkowej i Wschodniej”
